Συγκίνηση και δίψα για αυτογνωσία

Ιδιαίτερα μικρός, αν και πολύ φιλόξενος, ζεστός κι επιβλητικός, αποδείχτηκε τελικά ο πρώτος όροφος του Αρχαιολογικού Μουσείου της Άμφισσας χθες το βράδυ κατά την παρουσίαση του βιβλίου του “σαλωνίτη” Βαγγέλη Παπούλια «Με ανοιχτές ακόμα τις πληγές» – Ένα οδοιπορικό
στην Άμφισσα του 1950, αποδεικνύοντας την ανάγκη των σύγχρονων κατοίκων της πόλης να εμβαθύνουν στη βιωματική γνώση της πρώτης μεταπολεμικής-μετεμφυλιακής ζωής και του αμφισιώτικου παρελθόντος γενικότερα, αλλά και να αντλήσουν κάτι παραπάνω από χρήσιμα συμπεράσματα και έμμεσες διδαχές αναφορικά με τη διαχείριση καταστάσεων μη “κανονικών” κι οριακών σαν αυτή που όλοι αμήχανα μάλλον βιώνουμε τα τελευταία χρόνια.
 Κι αυτό γιατί το πλήθος των κατοίκων της φωκικής πρωτεύουσας κι όχι μόνο που παραβρέθηκε στην εκδήλωση υπερέβη τις προσδοκίες τόσο του συγγραφέα του βιβλίου όσο και των διοργανωτών, καταλαμβάνοντας όχι μόνο τα διαθέσιμα καθίσματα που είχε μεριμνήσει να υπάρχουν η Δ.Κ. Άμφισσας, αλλά “αναγκάζοντας” πολλούς από τους παρισταμένους να παρακολουθήσουν την παρουσίαση όρθιοι.

Το βιβλίο του Β. Παπούλια παρουσιάστηκε υπό την αιγίδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας και του Δήμου Δελφών κι αποτελεί μια προσωπική κατάθεση του συγγραφέα για τη ζωή στην Άμφισσα τη δεκαετία του ’50, μια εποχή που η πρωτεύουσα της Φωκίδας, όπως και ολόκληρη η χώρα, έβγαινε από τις στάχτες της τραυματικής και καθοριστικής δεκαετίας του 40 και αντανακλά τη δίψα των ανθρώπων της να ξαναστήσουν τη ζωή από το μηδέν στηριζόμενοι στον αγώνα των χεριών και τον ιδρώτα του προσώπου τους, αλλά και σε αξίες που σήμερα μοιάζουν να έχουν οριστικά εκλείψει.

Βασιζόμενος εν πολλοίς σε προσωπικές καταγραφές και βιώματα και δευτερευόντως στην υπάρχουσα βιβλιογραφία για την πόλη της Άμφισσας ο Ευάγ. Παπούλιας κατόρθωσε, όπως αποδείχτηκε εκ του αποτελέσματος, να ξαναθυμίσει στους παλαιότερους τοπία, μνήμες, ανθρώπους και συνήθειες που έβαλαν ανεξίτηλη σφραγίδα στον τόπο, αλλά και να “συστήσει” με τρόπο εναργή και παραστατικό στους νεώτερους νοοτροπίες και τρόπους αντιμετώπισης ισκιωμένων καιρών και καταστάσεων που μπορεί υπο προϋποθέσεις να αποτελέσουν τους καταλύτες στις “ανοιχτές πληγές” του σήμερα. Τόσο σε μακροκλίμακα όσο και σε τοπικό επίπεδο.

Στο πάνελ της παρουσίασης, πλην του συγγραφέα, παρακάθησαν η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας Αθαν. Ψάλτη, ο Δήμαρχος Δελφών Θαν. Παναγιωτόπουλος κι ο Πρόεδρος της Δ.Κ. Άμφισσας Νικ. Βενετσάνης. Επίσης, στην εκδήλωση το παρών έδωσαν μεταξύ άλλων δημοτικοί σύμβουλοι, ο Πρόεδρος του Δημ. Συμβουλίου του Δ. Δελφών Χ. Παναγιωτόπουλος, ο Αντιδήμαρχος Άμφισσας Α. Αγγελόπουλος, ο τέως Αντιπεριφερειάρχης Φωκίδας Ι. Ράμμος, οι υποψήφιοι βουλευτές Γ. Κασούτσα και Κ. Χαλιορής, η Πρόεδρος της ΝΟΔΕ Φωκίδας Α. Ματσάκη, αντιπροσωπεία της Εταιρείας Φωκικών Μελετών, και, βέβαια, πληθώρα πολιτών από την Άμφισσα αλλά κι αλλού, που ξεπέρασαν τα 100 άτομα.

Δείτε φωτορεπορτάζ του Βαγγέλη Κοντογιώργου εδώ

Στην τοποθέτησή του ο Θαν. Παναγιωτόπουλος τόνισε την αγάπη του συγραφέα για τον τόπο του, ελάχιστη απόδειξη της οποίας αποτελεί κι η εκπόνηση του παρουσιαζόμενου βιβλίου και στάθηκε στον τραχύ αγώνα των σαλωνιτών να δημιουργήσουν τη ζωή τους σε ατομικό αλλά και σε επίπεδο πόλης εκ του μηδενός στις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες που όριζε η συγκυρία της εξόδου της Ελλάδας αλλά και της πόλης από μια ζοφερή δεκαετία σε όλα τα επίπεδα. Επίσης, ο Δήμαρχος Δελφών ανέγνωσε αποσπάσματα από το βιβλίο δίνοντας έμφαση στις προσπάθειες των πρώτων αυτοδιοικητικών ανδρών της πόλης να δημιουργήσουν τις υπεραναγκαίες υποδομές ύστερα από μια μακρά περίοδο καταστροφών. Τέλος, αξιολόγησε τη δεκαετία με την οποία καταπιάνεται το βιβλίο ως την πλέον σημαντική μεταπολεμικά όσο κι αδικημένη, καθώς το βάρος του ενδιαφέροντος έχει εστιαστεί στην αντίστοιχη του 60.

Η επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας Αθαν. Ψάλτη αιτιολόγησε την πρότασή της την παρουσίαση να δεξιωθεί ο χώρος του Μουσείου της πόλης, καθώς θα δινόταν, όπως και πράγματι δόθηκε, μια καλή ευκαιρία αυτό να ανοίξει τις πύλες του στο ευρύτερο κοινό της φωκικής πρωτεύουσας. Παράλληλα, στην επιλογή της των αποσπασμάτων από το βιβλίο κυριάρχησε η ευαίσθητη γυναικεία ματιά στις βιωματικές αναφορές του συγγραφέα και σημείωσε τον πλούτο των πληροφοριών που παρέχει το βιβλίο στον αναγνώστη, εισάγοντας τον με καίριο τρόπο στη νοοτροπία και στην καθημερινότητα των ανθρώπων της εποχής, που συνθέτουν τον καμβά και την “τοιχογραφία” που παρουσιάζει με ενάργεια το “Με ανοιχτές ακόμα τις πληγές”.Κορύφωση, βέβαια, της εκδήλωσης αποτέλεσε η τοποθέτηση του πρωταγωνιστή της βραδιάς, του συγγραφέα του έργου. Ο Βαγγέλης Παπούλιας, εμφανώς συγκινημένος, δεν κατάφερε να συγκρατήσει τη συναισθηματική φόρτιση και τα δάκρυά του σε μία-δύο περιστάσεις αναφερόμενος στα βιώματά του και τον αγώνα που κατέβαλαν οι πιονιέροι εκείνοι της μετεμφυλιακής Άμφισσας να στήσουν ξανά από την αρχή τη ζωή τους και να κερδίσουν μια αναγκαία θέση στον ήλιο μετά τα χαλάσματα του εμφυλίου και μέσα από τις εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες της μεταπολεμικής-μετεμφυλιακής περιόδου.

Ευχαρίστησε τους διοργανωτές για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης και τον Τύπο που προέβαλε το βιβλίο και συνέδραμε, όπως τόνισε, αυτό να ξεφύγει από τα όρια του ενφδιαφέροντος συγγενών ή φίλων και να κατακτήσει διακριτή θέση στο ενδιαφέρον των κατοίκων της΄Άμφισσας και φυσικά το πολυπληθές κοινό, που υπερέβη, όπως ανέφερε, τις προσδοκίες του και επέτεινε τη συναισθηματική φόρτιση που τον κατείχε.

Ταυτόχρονα, σημείωσε πως η συγγραφή του βιβλίου είχε κι αιτία κι αφορμή και παρουσίασε ως τέτοια τα συμπεριφορά του συνόλου του πολιτικού κόσμου από την αρχή της κρίσης απέναντι στους ηλικιωμένους σήμερα σκαπανείς εκείνης της δύσκολης εποχής, γεγονός που αποτελεί και το θέμα τόσο του οπισθόφυλλου του βιβλίου όσο και της εισαγωγής του. Στο συγκεκριμένο δε θέμα  κατέδειξε τη δεκαετία του 70 ως την απαρχή της περιόδου που ανέστειλε τις συνθήκες προόδου που είχε θέσει ο αγώνας των ανθρώπων του 50 αποδίδοντας εξ ολοκλήρου την ευθύνη στο σύνολο του πολιτικού συστήματος και όλων όσοι άσκησαν εξουσία έκτοτε.

Στη συνέχεια το λόγο πήραν παριστάμενοι πολίτες σχολιάζοντας καταστάσεις του τότε και του τώρα στην Άμφισσα με αφορμή τις αναφορές στο βιβλίο, ενώ ο συγγραφέας υπέγραψε πολλά αντίτυπα του έργου που προμηθεύτηκαν στην εκδήλωση όσι δεν είχαν προλάβει να το διαβάσουν.

Συνολικά, επρόκειτο για μια εκδήλωση που τέτοιες σαν κι αυτές έχει αναμφίλεκτα ανάγκη η αναβάθμιση της ποιότητας της κοινωνικής και πνευματικής ζωής της πόλης, ενώ σε κάθε περίπτωση ιδιαίτερα επιτυχημένη, σοφή θα λέγαμε καλύτερα, ήταν κι η ιδέα την εκδήλωση να δεξιωθεί ο εξαίσιος χώρος του Αρχαιολογικού Μουσείου.

Αν θα έπρεπε να εντοπίσουμε κάποιο μειονέκτημα είνα ότι δεν αξιοποιήθηκε καλύτερα αυτή η παρουσίαση ως ευκαιρία κι έναυσμα για μια συζήτηση αναφορικά με τις προοπτικές ανάπτυξης της πόλης, καθώς το θέμα του βιβλίου κι η αθρόα προσέλευση κοινού παρέπεμπαν και συνηγορούσαν σε κάτι τέτοιο.

Η βραδιά έκλεισε με ξενάγηση των παρισταμένων στους χώρους του Αρχαιολογικού Μουσείου της Άμφισσας από την Αρχαιολόγο Ανθούλα Τσαρούχα.

amfissaface.gr