Εκδήλωση Συνδέσμου Γαλαξειδιωτών και Συλλόγου Ιμβρίων

   Την 3-12-2012, μια εκδήλωση αφιερωμένη στους νέους πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Ιμβρίων ( Ελευθερίου Βενιζέλου 80 Νέα Σμύρνη Α΄ όροφος) με τη σύμπραξη του Συνδέσμου Γαλαξιδιωτών, του Συλλόγου Ιμβρίων και του Γραφείου Διασύνδεσης του ΤΕΙ Πειραιά.

   Στόχο της εκδήλωσης  αποτέλεσε  η ενημέρωση των φοιτητών και αποφοίτων

για τη μετέπειτα σταδιοδρομία τους. Την έναρξη της εκδήλωσης κήρυξε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ιμβρίων κ.Κώστας Χριστοφορίδης, που καλωσόρισε τους συμμετέχοντες. Στη συνέχεια απηύθυνε χαιρετισμό η Πρόεδρος του Συνδέσμου Γαλαξιδιωτών κ.Ζωή Κούτρα και ο επιστημονικός υπεύθυνος του Γραφείου Διασύνδεση  Καθηγητής Δημήτριος Τσελές .

   Τη σκυτάλη έλαβε η Μαρία Γκούλτα, παρουσιάζοντας τις δράσεις του  Γραφείου Διασύνδεσης του ΤΕΙ Πειραιά ,ως παράδειγμα της λειτουργίας όλων των Γραφείων Διασύνδεσης των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και για το πού θα απευθυνθούν και πώς θα βοηθηθούν.

   Στη συνέχεια η κ Ροδούλα Μακρή, Ερευνήτρια του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, παρουσίασε επιδοτούμενα ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα, που κατά διαστήματα πραγματοποιούνται και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Μέσα από αυτά οι νέοι αποκτούν γνώσεις και εμπειρία.

   Ο κ. Βίκτωρ Κούκης μας τόνωσε το ηθικό των παρακολουθούντων και συμβούλεψε πώς να αντιμετωπίσουν την ψυχολογική πίεση που βιώνουν λόγω της κρίσης  όλοι οι νέοι αυτή την περίοδο.

   Όλοι οι ομιλητές παρότρυναν τους συμμετέχοντες να απευθύνονται σε αυτούς όσοι αντιμετωπίζουν συναφή προβλήματα .

Φωτογραφίες καθώς και μερικά αποσπάσματα από το περιεχόμενο των ομιλιών παρατίθενται:

Το Γραφείο Διασύνδεσης ΤΕΙ Πειραιά απευθύνεται :

•         Σε  όλους  τους  σπουδαστές και τους πτυχιούχους  Τριτοβάθμιας  Εκπαίδευσης,

•         σε  όλες  τις  Επιχειρήσεις  του  Ιδιωτικού  και  Δημοσίου  Τομέα,  Οργανισμούς,  Υπηρεσίες  Τοπικής  Αυτοδιοίκησης,  Συλλογικούς  Φορείς, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ΚΕΣΥΠ-ΓΡΑΣΕΠ,

•         στους  αποφοίτους της  Δευτεροβάθμιας  Εκπαίδευσης.

Τι κάνει το Γραφείο Διασύνδεσης ειδικότερα;

•         Διευκολύνει και συστηματοποιεί την επικοινωνία σπουδαστών και  πτυχιούχων με ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και παρακολουθεί την επαγγελματική τους πορεία μέσω διαδικασίας follow up κ.ά.

•         Ενημερώνει για τις δυνατότητες  μεταπτυχιακών σπουδών ή προγραμμάτων επιμόρφωσης, για τις κατατακτήριες εξετάσεις, για υποτροφίες, για συνέδρια κ.ά.

•         Παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες, για τη βελτιστοποίηση των προσπαθειών επαγγελματικής αποκατάστασης με την διοργάνωση ατομικών ή ομαδικών συναντήσεων με διάφορα θέματα.

Για την πραγματοποίηση των στόχων του το ΓΔ Τ.Ε.Ι. Πειραιά, γενικά:

•         Τηρεί εμπιστευτικές βάσεις δεδομένων με στοιχεία επιχειρήσεων, αποφοίτων, σπουδαστών κ.ά.,

•         Διοργανώνει Ημερίδες, Εκθέσεις κ.ά.,

•         Πραγματοποιεί συμβουλευτικά σεμινάρια,

•         Εμπλουτίζει τις βιβλιοθήκες του με έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό,

•         Εκδίδει ενημερωτικό υλικό (Οδηγός Μεταπτυχιακών Σπουδών, Οδηγός Σταδιοδρομίας κ.ά.)

•         Διαθέτει ιστοσελίδα http://gdias.teipir.gr, ηλεκτρονικό περιοδικό, blog,

•         Εκπονεί μελέτες (Μελέτη Παρακολούθησης Αποφοίτων, Οδηγός Επαγγελμάτων κ.ά.)

•         Παρέχει τη δυνατότητα χρήσης Η/Υ με πρόσβαση στο internet και διαθέτει αναγνωστήριο,

•         Υποστηρίζει δραστηριότητες που συμβάλλουν στον επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών και αποφοίτων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αναφορικά με τις εξειδικεύσεις και το προσφερόμενο έργο του Ιδρύματος,

•         Αναπτύσσει δίκτυα συνεργασίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (EUE-NET, CDO-NET κ.λ.π.).

                                          

«Κάθε ζων οργανισμός που δεν αφομοιώνει και δεν αφομοιώνεται από τις αλλαγές του περιβάλλοντος, καταδικάζεται σε αφανισμό». Δαρβίνος

Οι ημέρες τις οποίες διανύουμε αποτελούν σημείο μετάβασης και κόμβο προς μία καινούρια εποχή. Μία εποχή που χρονικά αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης, ωστόσο ουδεμία σχέση παρουσιάζει στα χαρακτηριστικά της με την παλαιά. Η συντριπτική μερίδα των πολιτών πλήττεται φανερά και με τρόπο απτό ποικιλοτρόπως – εν τούτοις αυτοί που περισσότερο φαίνεται να δοκιμάζονται τόσο με βάση τα στατιστικά στοιχεία, όσο και την ίδια την καθημερινότητα, είναι οι νέοι άνθρωποι και κατά συνέπεια, οι οικογένειες τους. Τα ποσοστά ανεργίας βαίνουν συνεχώς αυξανόμενα, δίχως να διαφαίνεται στον άμεσο ορίζοντα η οπτική αλλαγής των πραγμάτων. Στην ουσία, λοιπόν, οι νέοι αναπόφευκτα θα αλλάξουν τρόπο πλεύσης.

Εντάσσεται στη νοοτροπία της φυλής μας η συναισθηματική υπερβολή και η ανάγκη προστασίας υπέρ το δέον συχνά, σε πολλά επίπεδα έκφρασης. Αυτή η ιδιότυπη περιχαράκωση ωστόσο, συχνά συν-διαμορφώνει ανθρώπους και προσωπικότητες με τρόπο καταλυτικό. Προκαλεί ευαισθησία και έλλειμμα ισχυρής και έντονης προσωπικότητας, με έκπτωση στο θάρρος και την αυτοπεποίθηση, μειωμένη δυναμική απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις και δυσκολίες. Ως εκ τούτου, συχνά ενδεχομένως να εμφανίζουν πτωχό οπλοστάσιο δεξιοτήτων κατά τη μετάβαση από τη μία εποχή στην άλλη. Η ανεργία και η υπο-απασχόληση ως γεγονότα αποτελούν και προκαλούν μέγιστη ψυχική συμπίεση και δοκιμασία, θέτοντας σε υπαρξιακή και πραγματική πάλη τον άνθρωπο και το περιβάλλον του. Συζήτηση και διάλογος, μεγαλύτερη επαφή και επικοινωνία απαλλαγμένη από διάθεση κριτικής και επίθεσης.

“Η προσωπικότητα δομείται από τα όχι και ποτέ από τα ναι”, μία φράση η οποία συμπυκνώνει μέσα της αλήθεια. Η απουσία επαγγέλματος, η χρονίζουσα υπο-απασχόληση, η αναντιστοιχία πτυχίων και απασχόλησης συνιστούν δίχως άλλο, σημεία θλιβερά και στρεσογόνα. Εδώ οι γονείς θα κληθούν να επέμβουν και να παρέμβουν, προωθητικά και υποστηρικτικά, ώστε να δράσουν επικουρικά προς μία καλύτερη αφομοίωση και ενσωμάτωση των αλλαγών. Συχνά ο γονέας οφείλει να αρνηθεί και να θέσει όρια επιθυμητών και μη συμπεριφορών, να ακροαστεί και να καθοδηγήσει, αλλά να μην πει ναι σε όλα. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει φόβος καθώς αποτελεί συναίσθημα εύκολα μεταβιβαζόμενο και μεταφερόμενο. Αν ο γονέας φοβάται, θα φοβάται και το παιδί. Και ο φόβος αυτός λειτουργεί ανασταλτικά για το τελευταίο, ανακόπτοντας την δημιουργικότητα του, με το συναίσθημα του φόβου να μετονομάζεται στην πορεία και να μετεξελίσσεται σε άγχος, μειωμένη αυτοπεποίθηση, μειούμενη προσαρμοστικότητα και δυνατότητα αφομοίωσης. Αποφυγή της μεταφοράς προσωπικών φόβων και δισταγμών εκ μέρους των γονέων στα παιδιά, μεταλαμπάδευση εξωστρέφειας και θάρρους, ώστε να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες. Η αποβολή τυχόν φόβων αναφορικά με τις δυνατότητες των νέων  να εξοβελιστεί – αυτοί μεταφέρονται εν αγνοία συχνά των γονέων και υποσκάπτουν τον αντικειμενικό στόχο. Αν και εφόσον υπάρχουν φοβικά οι γονείς δίπλα στους νέους, θα τους γεμίσουν σταδιακά με ανασφάλεια σχετικά με την δυναμική τους και δυνητικά θα τους στρέψουν επάνω τους. Οι κηδεμόνες να ανακαλύψουν από κοινού με τους νέους εναλλακτικές οδούς και να προτείνουν νέες διαδρομές. Κατά την ουσιαστική γνωριμία με τον έξω κόσμο να δοκιμαστούν οι δυνατότητές τους  και να εκτεθούν στις προκλήσεις.

Οι νέοι τους οποίους αφορούν τα παραπάνω, καλό είναι να γνωρίζουν και να θυμούνται τα εξής: Κινητοποίηση και επιτάχυνση – αίτηση και εισαγωγή σε επιμορφωτικά σεμινάρια, καλλιέργεια και υιοθέτηση δεξιοτήτων, δημιουργία δικτύου και καναλιών επικοινωνίας, ώστε να λειτουργούν με εξωστρέφεια.

Στροφή προς την αφομοίωση, τη δημιουργία, την διεκδίκηση, την απόκτηση πλαστικότητας, την προβολή και την ηχηρή παρουσία. Η σιωπή ισοδυναμεί με απουσία. Πλαισίωση και οργάνωση του φακέλου υποψηφιότητας (βιογραφικό & συνοδευτική επιστολή) στα γραφεία των αρμοδίων προς αναζήτηση εργασίας. Τα έγγραφα έχουν δύναμη και ταχύτητα – η καθαρότητα, σωστή δομή και ευταξία του γραπτού λόγου φέρει ειλικρίνεια και αντικατοπτρίζει την προσωπικότητα του συντάκτη. Πλέον δεν υπάρχει η πολυτέλεια απώλειας ούτε μισής ευκαιρίας. Η συνειδητοποίηση του επείγοντος των καιρών θα επιταχύνει τον βηματισμό, ώστε να καταστεί ο χρόνος φίλος και σύμμαχος. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να είναι συνεπείς και υποψιασμένοι σχετικά με τις πολυεπίπεδες αλλαγές στην αγορά εργασίας.

Αποβολή του φόβου, διότι το συναίσθημα του φόβου επεκτείνεται και γίνεται συνήθεια. Αποτυπώνεται και γίνεται εύκολα αντιληπτό. Με το να υπάρχει εγκαθιδρυμένη πίστη στον εαυτό – δεδομένης πάντα της ηλικίας, η οποία βρίσκεται πάντα ή συχνά σε συμφωνία με το επίπεδο της αυτογνωσίας - θα αποπνέεται ένας αέρας περισσότερο σίγουρος και δροσερός. Η πειθώ αποτελεί στοιχείο πρωταρχικό.

Είναι ο καιρός ώστε οι προβολείς να πέσουν επάνω στους νέους. Τόσο οι ίδιοι όσο και το υποστηρικτικό τους περιβάλλον να φροντίσουν για αυτό. Και θα υπάρξουν αποτελέσματα ανάλογα της αξίας τους - λαμπρά.

   


«Ευκαιρίες απασχόλησης πτυχιούχων σε Ευρωπαϊκά και Εθνικά Ερευνητικά Προγράμματα»: Σχόλια Παρουσίασης

Δρ. Ροδούλα Μακρή,

Ερευνήτρια Β’ ΕΠΙΣΕΥ-ΕΜΠ, Εργαστήριο Μικροκυμάτων & Οπτικών Ινών ΕΜΠ

Στην παρουσίαση αυτή θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε τις ευκαιρίες απασχόλησης πτυχιούχων σε ερευνητικά προγράμματα με βάση την εμπειρία μας μέχρι τώρα και λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα οικονομική συγκυρία και την κρίση που καταβάλει όλες σχεδόν τις κοινωνικές ομάδες και κυρίως τους νέους ανέργους. Η παρουσίαση απευθύνεται κυρίως στους νέους ώστε να έχουν έναν, έστω ενδεικτικό οδηγό, σαν πυξίδα, και για το λόγο αυτό διανθίζεται με πληροφορίες από το Internet και διευθύνσεις ιστοσελίδων.

Τα τελευταία 3-4 χρόνια η ζωή όλων μας έχει αλλάξει, ριζικά και δραματικά σε αρκετές περιπτώσεις, λόγω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Ελλάδα. Όλοι σχεδόν παρακολουθούμε πολλές φορές με τρόμο ειδήσεις που εστιάζονται σε συνεντεύξεις άνεργων και απογοητευμένων πτυχιούχων νέων που ή υπομένουν υπομονετικά τις ουρές στον ΟΑΕΔ ή ετοιμάζονται να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες. Μεγάλος ο προβληματισμός των νέων αλλά και το ίδιο μεγάλος και ο προβληματισμός και η ευθύνη των γονέων τους. Το αίσθημα της ανασφάλειας έχει μπει πια στη ζωή μας και ο κόσμος που ξέραμε αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς σχεδόν από τη μια μέρα στην άλλη. Θα πρέπει συνεπώς όσοι έχουμε κάποια εμπειρία και δυνατότητα να προσπαθήσουμε να ενδυναμώσουμε τις δομές και τις μεθόδους κοινωνικής προστασίας ξεκινώντας από την ίδια την οικογένειά μας. Οι γονείς αλλά και όλοι όσοι είμαστε μεγαλύτεροι και έχουμε κάποιο ρόλο στην κοινωνία θα πρέπει να σταθούμε αρωγοί και υποστηρικτές ανάλογα με τις δυνάμεις μας. Τώρα πια, δεν ρωτούμε εμείς τα παιδιά «Τι θα γίνεις παιδί μου όταν μεγαλώσεις» αλλά τα παιδιά ρωτούν εμάς: «Μπαμπά τι προτείνεις να γίνω όταν μεγαλώσω;». Όπως επίσης και στη δικιά μας τη γενιά που έχουμε ήδη μια σταδιοδρομία η ερώτηση δεν είναι πια: «Τι δουλειά κάνεις;» αλλά: « Έχεις δουλειά;».

Το κοινωνικό φαινόμενο που σχετίζεται άμεσα με τα παραπάνω και εντείνεται στις μέρες μας είναι το λεγόμενο φαινόμενο «διαρροής εγκεφάλων» και συνήθως περιλαμβάνει τις ροές πτυχιούχων από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες προς τις αναπτυγμένες. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία αποτελεί αναπτυγμένο κράτος, το φαινόμενο δεν είναι πρόσφατο αλλά υπάρχει τουλάχιστον τα τελευταία 20-30 χρόνια. Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Ερευνητική Μονάδα Περιφερειακής Ανάπτυξης και Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας το 2010: οι Έλληνες πτυχιούχοι που εργάζονται στο εξωτερικό (και είτε σπούδασαν εκεί είτε έφυγαν μετά τις σπουδές τους στην Ελλάδα) έχουν κάνει πολλές και πολύ καλές σπουδές: Σημειωτέον ότι περίπου οι μισοί (41%), σπούδασαν στα 100 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου! Η βασική αιτία της διαρροής εγκεφάλων είναι ότι η Ελλάδα, παρόλο που έχει επενδύσει σε ανθρώπινο δυναμικό, δεν έχει μετακινηθεί στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας ώστε να παράγει πιο σύνθετα προϊόντα και υπηρεσίες (και ειδικά έντασης γνώσης/ τεχνολογίας). Αποδεικνύεται ότι, ο κύριος λόγος διαρροής εγκεφάλων δεν είναι η υπερπροσφορά ή υπερεκπαίδευση των πτυχιούχων αλλά ότι η ζήτηση για πτυχιούχους και επιστημονικό προσωπικό στην ελληνική αγορά είναι περιορισμένη.

Όμως τα τελευταία 2 χρόνια όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι διαμορφώνεται ένα νέο μεταναστευτικό ρεύμα, πρωτοφανές από την εποχή του ’60 και ’70 το οποίο παίρνει ορμητικές διαστάσεις. Πρόκειται πλέον για εκροή επιστημόνων και ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, οι οποίοι ως επί το πλείστον κατευθύνονται, πέραν της Ε.Ε., σε χώρες όπου ήδη υπάρχουν μεγάλες ελληνικές κοινότητες και δέχονται ακόμα μετανάστες: στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία και τον Καναδά. Με την ανεργία άλλωστε να εκτινάσσεται στο 54,2% για τους νέους έως 24 χρόνων, το εξωτερικό φαντάζει μονόδρομος. Με βάση τα στοιχεία της ευρωπαϊκής πύλης Europass (της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα), η ανάγκη των νέων για φυγή αποτυπώνεται στα Χιλιάδες βιογραφικά που υποβάλλονται κάθε μήνα στο συγκεκριμένο portal. Σε σχέση με αυτά του 2009, εποχές προ κρίσης, η αύξηση είναι εντυπωσιακή και αγγίζει το 450%!

Τα τελευταία 10 – 15 χρόνια είχε γίνει μια πολύ σημαντική προσπάθεια από τα Ελληνικά Ακαδημαϊκά ιδρύματα να κρατήσουν στη χώρα, τους νέους Επιστήμονες η οποία πρέπει να διατηρηθεί. Σε αυτό επέδρασαν ο εκσυγχρονισμός και η συστηματικοποίηση των μεταπτυχιακών σπουδών αλλά επίσης συνέβαλλαν καταλυτικά σε αυτό τα πάσης φύσεως Ευρωπαϊκά και Εθνικά Ερευνητικά προγράμματα και η αντίστοιχη χρηματοδότηση.

Ενδεικτική παρουσίαση ερευνητικών προγραμμάτων (Ευρωπαϊκών και Εθνικών)

Επιγραμματικά τα Ερευνητικά προγράμματα είναι Κοινοπραξίες (συνήθως 5-10 φορέων και παραπάνω) με σκοπό την έρευνα και ανάπτυξη σε όλους του επιστημονικούς τομείς Προωθούνται και πραγματοποιούνται μέσω προκηρύξεων που ορίζουν τους κανόνες έγκρισης και εξειδικεύουν το αντικείμενο της έρευνας κάθε φορά. Η συνήθης διαδικασία είναι: υποβολή ερευνητικής πρότασης από την Κοινοπραξία, έγκριση, εφόσον η πρόταση είναι ικανή και αντιστοιχεί στους όρους της προκήρυξης, χρηματοδότηση. Μπορεί να συμμετάσχει οποιοδήποτε Νομικό Πρόσωπο π.χ. Εταιρείες παντός τύπου και ειδικά ΜΜΕ, Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, ερευνητικοί φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί κλπ. Συνεπώς σε μια τέτοια περίπτωση οι μεμονωμένοι ερευνητές θα πρέπει να ενταχθούν σε έναν φορέα, συνηθέστερα σε ένα εργαστήριο ή ομάδα ενός Ακαδημαϊκού Ιδρύματος. Εδώ θα πρέπει να κάνουμε μια διάκριση για τα είδη της Έρευνας:

Ø  Βασική Έρευνα: Η βασική έρευνα γίνεται για την προώθηση της ανθρώπινης γνώσης χωρίς προσδοκίες για άμεσα απτά οφέλη. Και δρομολογείται κυρίως μέσω των μεταπτυχιακών ή/και εξειδικευμένων ερευνητικών προγραμμάτων

Ø  Εφαρμοσμένη Έρευνα: Η εφαρμοσμένη έρευνα έχει σαν προορισμό την επίλυση πρακτικών προβλημάτων του σύγχρονου κόσμου και όχι την παραγωγή επιστημονικής γνώσης αυτής καθαυτής. Συνηθέστερα η εφαρμοσμένη έρευνα έχει ως στόχο την αγορά και λειτουργεί πολλές φορές με όρους αγοράς. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της βασικής έρευνάς είναι το θεμέλιο για την εφαρμοσμένη και πολλά ερευνητικά έργα που στην αρχή φαίνονταν άνευ πρακτικής σημασίας κατέληξαν σε πραγματικές τεχνολογικές επαναστάσεις.

Στα Ευρωπαϊκά προγράμματα ο Φορέας Χρηματοδότησης είναι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Αφορούν τα περίφημα Ευρωπαϊκά Προγράμματα Πλαισίου (την παρούσα στιγμή τελειώνει το 7^ο ΠΠ) με συγκεκριμένο πλάνο εργασιών και αντικείμενα έρευνας που καθορίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ορίζοντα τριετίας – πενταετίας. 4 είναι οι βασικοί πυλώνες χρηματοδότησης: το COOPERATION, που αφορούν τη συνεργασία των φορέων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τo IDEAS που αφορά βασική έρευνα, το PEOPLE που αφορά ανταλλαγές επιστημονικού δυναμικού και το CAPACITIES που αφορά ανάπτυξη υποδομών και επιχειρηματικότητας. Όλα αυτά αφορούν ένα σύνολο διαφορετικών Διευθύνσεων που υπάγονται απευθείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ στους αντίστοιχους προϋπολογισμούς συμμετέχουν όλα τα κράτη-μέλη. Τα Ευρωπαϊκά κονδύλια αφορούν ξεχωριστά κονδύλια από τα ΚΠΣ, το ΕΣΠΑ και τη χρηματοδότηση των κρατών μελών, με αποτέλεσμα ο κάθε φορέας να ανταγωνίζεται απευθείας και επί ίσοις όροις με τους φορείς άλλων κρατών – μελών.

Τα αντικείμενα και γενικά πεδία έρευνας αφορούν συνήθως σε όλους  τους τομείς: Για παράδειγμα αναφέρουμε την Κοινωνία Πληροφορίας και Επικοινωνιών (το γνωστό ICT), το τομέα αεροναυτικής και διαστήματος, προκηρύξεις στον τομέα της υγείας, του περιβάλλοντος, των τροφίμων, της αλιείας και μεταφορών, ενώ συνδέονται άμεσα με επιπλέον προκηρύξεις στα πλαίσια οργανισμών που σχετίζονται άμεσα με την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως συγκεκριμένες στοχευμένες συνεργατικές πρωτοβουλίες. Ο κυριότερος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η επίτευξη συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών φορέων και η σωστή μίξη διαφορετικών επιστημονικών πεδίων και πολυεπιστημονικών ομάδων  (multi- και Inter-disciplinary approach) μεταξύ αλλά ακόμη και μέσα στους ίδιους τους φορείς, ώστε το αποτέλεσμα της έρευνας να οδηγήσει σε νέα προϊόντα ή υπηρεσίες για τον χρήστη υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Στα Εθνικά προγράμματα, Φορέας Χρηματοδότησης είναι το Ελληνικό κράτος μέσω Πλαισίων στήριξης (π.χ. ΕΣΠΑ) ή ενδιάμεσων κρατικών φορέων διαχείρισης (όπως συνηθέστερα είναι τα περισσότερα Υπουργεία και φορείς όπως η ΚΤΠ ΑΕ που όμως έχουν περισσότερο αναπτυξιακό χαρακτήρα). Όμως το μεγαλύτερο βάρος διαχείρισης ερευνητικών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ φέρει η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού η οποία προκηρύσσει και έργα και Βασικής και Εφαρμοσμένης έρευνας.

Τα περισσότερα έργα Βασικής Έρευνας που προκηρύσσονται είναι πιο εξειδικευμένα αναφορικά με το επιστημονικό τους πεδίο, στοχεύουν στην ενίσχυση Διδακτορικών Διατριβών, στην εκπόνηση πρωτότυπης έρευνας και δημοσιεύσεων και στην αύξηση της επιστημονικής γνώσης: όπως είναι η ενίσχυση μεταδιδακτόρων ερευνητών και η δημιουργία επιστημονικής αριστείας και συνήθως αφορούν μόνο ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς φορείς. Αντίθετα τα έργα Εφαρμοσμένης Έρευνας αφορούν περισσότερες προκηρύξεις και προωθούν έναν συνδυασμό ερευνητικών πεδίων με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης και της καινοτομίας, ενώ στην πλειονότητά τους αφορούν συνεργατικά έργα με κοινοπραξίες ερευνητικών φορέων και εταιρειών και σχεδόν πάντα πρέπει να καταλήξουν σε ένα πρωτότυπο συνδυάζοντας έρευνα και πειραματική ανάπτυξη. Εκτός όμως από επιστημονικό χαρακτήρα τα ερευνητικά προγράμματα συνήθως έχουν και πρέπει να έχουν επιχειρηματικές (π.χ. καινοτομία στην αγορά ή διείσδυση σε νέες αγορές) αλλά και κοινωνικές διαστάσεις (όφελος για την Εθνική οικονομία, τους συμμετέχοντες φορείς και την κοινωνία γενικότερα).

Κι επειδή τα παραδείγματα είναι πάντοτε καλύτερα, θα παραθέσουμε στη συνέχεια ενδεικτικά, κάποια πρόσφατα ερευνητικά έργα του Εργαστηρίου Μικροκυμάτων και Οπτικών Ινών (ΕΜΟΙ) του ΕΜΠ για καλύτερη αισθητοποίηση. Το ΕΜΟΙ ιδρύθηκε και λειτουργεί από το 1984 σαν ακαδημαϊκή, εργαστηριακή και ερευνητική μονάδα της Σχολής ΗΜ&ΜΥ του ΕΜΠ. Οι πολυσχιδείς δραστηριότητές του καλύπτουν ένα ευρύ και πρωτοποριακό φάσμα έρευνας στον τομέα των Τηλεπικοινωνιών, Μικροηλεκτρονικής και Ηλεκτρομαγνητισμού αλλά και σε εφαρμογές Βιοιατρικής Τεχνολογίας, e-learning, μεταφορών και Εικονικής Πραγματικότητας. Σχετικά πρόσφατα Ευρωπαϊκά έργα στα οποία το ΕΜΟΙ ήταν Συντονιστής φορέας είναι:

¨   RURAL WINGS: Αυτό περιλάμβανε α) Εγκατάσταση γρήγορου internet μέσω δορυφόρου και ασύρματων δικτύων WiFi και β) παροχή υπηρεσιών και εφαρμογών δια-βίου μάθησης και κατάρτισης (e-learning & e-training) σε σχολεία και πολιτιστικά κέντρα 150 απομακρυσμένων χωριών σε 15 χώρες της Ε.Ε. Στην Ελλάδα εγκαταστήσαμε τέτοια συστήματα σε 50 απομακρυσμένα χωριά.

¨   Lab of tomorrow: αφορούσε τη χρήση νέων τεχνολογιών (αισθητήρες σε παιχνίδια π.χ. μπάλες ή στα ρούχα μαθητών) για την αισθητοποίηση των νόμων του Νεύτωνα και την εκμάθηση των Νόμων της φυσικής μέσω της καθημερινής σχολικής δραστηριότητας των μαθητών και των παιχνιδιών

¨   CONNECT: όπου χρησιμοποιήσαμε εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα (virtual & augmented reality) σε εκθέματα επιστημονικών μουσείων (science museums) για την αισθητοποίηση και εκμάθηση μη ορατών παραμέτρων της φυσικής και του ηλεκτρομαγνητισμού (π.χ. ΗΜ πεδία, άνωση).

Εκτός από τα παραπάνω έργα που σχετίζονται με το e-learning, άμεση κοινωνική διάσταση έχουν τα έργα του ΕΜΟΙ που αφορούν τις Επιστήμες Υγείας και Έργα Βιοιατρικής τεχνολογίας ενώ η Καινοτομική και Επιχειρηματική Διάσταση των δραστηριοτήτων του ΕΜΟΙ προσδιορίζεται με τη συμμετοχή του σε έργα πολύ υψηλού καινοτομικού χαρακτήρα.

Και δεν είναι μόνο το ΕΜΟΙ: Όλα αυτά είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Η συντριπτική πλειονότητα των Ελληνικών δημόσιων φορέων και ιδιωτικών εταιρειών (κυρίως έντασης γνώσης) δραστηριοποιούνται έντονα σε ερευνητικά προγράμματα. Συνεπώς, η εφαρμοσμένη έρευνα δεν αφορά μόνο μια ή λίγες ειδικότητες αλλά καλό συντονισμό και μίξη πολλών επιστημονικών πεδίων και επιπλέον, δεν απαιτείται κατ’ ανάγκη να συνδυαστεί με μεταπτυχιακό ή Διδακτορικό δίπλωμα και δεν αφορά πάντοτε αποσπασματική ή περιορισμένης χρονικής διάρκειας ενασχόληση όπως είναι η συνήθης άποψη που επικρατεί.

Σταχυολογώντας το πιο σημαντικά από τα οφέλη που έχει ένας νέος πτυχιούχος από την ενασχόλησή του με ερευνητικά έργα, από την αρχή της σταδιοδρομίας του μπορούμε να δούμε τα ακόλουθα:

ü  Εργασία σε ακαδημαϊκό και ερευνητικό περιβάλλον υψηλής επιστημονικής γνώσης, Εκπαίδευση και κατάρτιση, Απόκτηση εμπειρίας και τεχνογνωσίας, Απόκτηση προϋπηρεσίας, Ενίσχυση βιογραφικού, Επαφή με φορείς του εξωτερικού και του εσωτερικού υψηλού επιπέδου, Επαφή και πιθανή επαγγελματική απασχόληση με το βιομηχανικό τομέα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, ενασχόληση με πολυσχιδή και πολύπλευρα ερευνητικά αντικείμενα, Γνώση και ανάπτυξη προσωπικότητας, Ενθάρρυνση πρωτοβουλιών, Συνδυασμός με μεταπτυχιακό / διδακτορικό δίπλωμα.

Παρόλο που από την άλλη, σαφέστατα και μας έχει επηρεάσει η κρίση, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται μεγαλύτερος ανταγωνισμός, εντατικοποίηση των και αλλαγή όρων χρηματοδότησης και μεγάλη γραφειοκρατία, που όμως προσπαθούμε και τα αντιμετωπίζουμε πάντα με τον καλύτερο κατά περίπτωση τρόπο.

Για να συμμετέχει ένας νέος πτυχιούχος θα πρέπει να ενταχθεί σε έναν φορέα, συνηθέστερα ακαδημαϊκό. Αν δεν υπάρχει πρότερη συνεργασία, θα πρέπει να παρακολουθεί όλα τα site Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων για να ενημερώνεται για τις προσλήψεις στα πλαίσια ερευνητικών έργων (προκηρύξεις και αναγγελίες για αναζήτηση προσωπικού, και ειδικά στα sites των Επιτροπών Ερευνών ή τα Γραφεία Διασύνδεσης των ΑΕΙ/ΤΕΙ όπου υπάρχουν οι σχετικοί σύνδεσμοι). Κατά κανόνα η προκήρυξη γίνεται αφού έχει εξασφαλιστεί προηγουμένως η χρηματοδότηση.

Μια άλλη κατηγορία που τα τελευταία χρόνια εμφανίζει μεγάλη ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι οι Δράσεις Επιχειρηματικότητας μέσω Ερευνητικών προγραμμάτων που πραγματοποιούνται και διαχειρίζονται από Συνεργατικούς Σχηματισμούς, τα λεγόμενα Clusters. Αυτά αφορούν ένα σύνολο ανεξάρτητων, συμπληρωματικών και συν-ανταγωνιστικών φορέων, που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένο τομέα και είναι συνδεδεμένοι σε αλυσίδα προστιθέμενης αξίας, με κοινές πρακτικές, υποδομές και υπηρεσίες, και υπαρκτό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε διεθνές επίπεδο. Τα Clusters προωθούνται και ενθαρρύνονται από το κράτος (ΕΣΠΑ, ΓΓΕΤ) και Δράσεις της ΕΕ ενώ σχεδόν πάντα υπάρχει ένας φορέας αρωγός που διαχειρίζεται το Cluster. Παράδειγμα ήδη αναπτυγμένων στην Ελλάδα Clusters είναι η Ελληνική Βιομηχανία Μικροηλεκτρονικής με το Microelectronics Cluster που συστεγάζεται και συνεργάζεται με τον φορέα αρωγό Corallia (που είναι Μονάδα του Ερευνητικού Κέντρου ΑΘΗΝΑ και υποστηρίζει τα Clusters) με στρατηγικό στόχο τη δημιουργία και συντονισμό ολοκληρωμένων παραγωγικών και καινοτομικών συνεργατικών σχηματισμών όπου προϋπάρχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και εξαγωγικός προσανατολισμός.

Τέλος, υπάρχουν και οι Δράσεις Κινητικότητας μέσω Ερευνητικών προγραμμάτων στις οποίες ο κάθε υποψήφιος μπορεί να δράσει από μόνος του: Αυτές αφορούν στη μετάβαση φοιτητών σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, για χρονικό διάστημα από 3 μήνες έως και 1 ακαδημαϊκό έτος είτε για να παρακολουθήσουν μαθήματα αντίστοιχα με αυτά του κανονικού εξαμήνου τους είτε έχουν τη δυνατότητα εκπόνησης ερευνητικών εργασιών στο εξωτερικό, αλλά και τη δυνατότητα επιδοτούμενης επαγγελματικής απασχόλησης τους σε κάποια ξένη χώρα κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών. Οι Δράσεις αυτές αφορούν κυρίως την κινητικότητα – κατάρτιση και δια βίου μάθηση (Lifelong learning). Σχετικά Ευρωπαϊκά προγράμματα είναι τα ακόλουθα: το ευρέως γνωστό ERASMUS, το LEONARDO (που δίνει βαρύτητα στον τομέα της τεχνολογίας και της πρακτικής άσκησης των φοιτητών σε επιχειρήσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών), το TEMPUS (που αφορά την Ενίσχυση της ικανότητας Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων για το άνοιγμα τους προς τον κόσμο της εργασίας και την κοινωνία) και το MarieCurie (που παρέχει Επιχορηγήσεις σε νέους ερευνητές στον τομέα της έρευνας). Περισσότερες πληροφορίες για Δράσεις Κινητικότητας μπορούν να αντληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή -Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα.

Επιχειρώντας μια συνολική αποτίμηση είναι σαφές ότι πίσω από όλα τα παραπάνω κρύβεται πολλή περισσότερη πληροφορία και Δράσεις. Προτείνεται να ξεκινήσουν οι νέοι πτυχιούχοι από τα οικεία Ακαδημαϊκά τους Ιδρύματα και να μετατρέψουν τις σημερινές συνθήκες οικονομικής κρίσης σε ευκαιρία περαιτέρω κατάρτισης και να αποκτήσουν εμπειρία και τεχνογνωσία, σταθμίζοντας τις ευκαιρίες απασχόλησης. Για εμάς τους μεγαλύτερους καλό είναι να ξανασκεφτούμε ψύχραιμα τις συντεταγμένες της αναπτυξιακής μας πορείας και ποιο ρόλο θα θέλαμε στο μελλοντικό καταμερισμό εργασίας ώστε να δημιουργήσουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Βεβαίως υπάρχει πάντα και ο αντίλογος: Όταν ο κόσμος γύρω μας αλλάζει, όταν η ανεργία καλπάζει, όταν οι συνθήκες ζωής δεν θα είναι πια οι ίδιες, είναι δύσκολη  και επώδυνη η προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Οι μεγαλύτερες γενιές φεύγουν στο εξωτερικό για να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο και γιατί έχουν οικογενειακές ανάγκες και οικονομικές υποχρεώσεις που με τις νέες συνθήκες στην Ελλάδα δεν θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν.

Όμως, καθώς η Ελλάδα συνεχίζει να είναι ανταγωνιστική στα ερευνητικά προγράμματα διεθνώς και να έχει πρωτιές και ανά επιστημονικό πεδίο και συνολικά σαν χώρα και παρόλα τα πολύ περιορισμένα εθνικά κονδύλια και τα προβλήματα χρηματοδότησης και προσωρινής απασχόλησης, η ενασχόληση με τα ερευνητικά προγράμματα για τους νέους πτυχιούχους είναι μια καλή αρχή στη σταδιοδρομία τους τουλάχιστον μέχρι να περάσει η μπόρα. Χρειάζεται όμως προσπάθεια, Συνεχής εγρήγορση, Ενημέρωση, αξιοποίηση internet και social networks, Εκμετάλλευση ευκαιριών, Αλλαγή νοοτροπίας, Θέληση, Ευελιξία, Προσαρμοστικότητα, Αυτοπεποίθηση και πάνω από όλα Θάρρος και Αποφασιστικότητα γιατί το αύριο είναι πάντα μια άλλη μέρα για όλους μας.